“Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve
babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel
yapın.” (Ebu Davud, Edeb 69) Yeni doğan çocuğa isim koymak, bir şahsa,
sırtında hayatı boyunca taşıyacağı bir anlam etiketi yüklemektir. Bu sebeple
isim koymadan önce, İslâm’ın isim koyma konusundaki tavrını öğrenmek gerekir
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yakın
zamanda “İstatistiklerle Çocuk” adlı bir araştırma yaptı. Bu araştırmaya göre
2013 yılında, yeni doğan bebeklere konulan en popüler üç erkek ismi; Yusuf,
Berat ve Mustafa. En popüler üç kız ismi ise Zeynep, Elif ve Ecrin. 0-17
yaştaki çocuklar arasında kullanılan en popüler üç erkek ismi; Mehmet, Yusuf ve
Mustafa iken en popüler üç kız ismi Zeynep, Elif ve Merve. Kur’an’da yer alan
lakin“Ücret” anlamına gelen Ecrin isminin üçüncü sırada yer alması, İslâm’ın
yeni doğan bireylere isim koyma konusundaki hassasiyetini akla getiriyor.
İslâmi ilimlerde tahsis yapmış uzmanlar, konulacak ismin anlamına bakılmadan
sadece Kur’an’da geçtiği için konulmasını yanlış buluyor.
ALEYNA VE ECRİN GİBİ İSİMLER KOYMAYIN!
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün
kayıtlarına göre 2009 yılında 8 bin 90 bebeğe ‘Ecrin’ adı verildi, bir o kadar
sayıda da Aleyna. Bu isimlere popülerlik kazandıran ise kulağa hoş gelmeleri ve
Kur’an-ı Kerim’de geçiyor olmaları. ‘Dini referanslı isim verme’ isteği,
ebeveyni Kur’an’da yer alan her kelimeyi anlamı uygun olmasa da isim haline
getirme yanlışına itiyor
Mesela Kur’an’da Aleyna kelimesi, “Vema Aleyna illel’belağ” (bizim
üzerimize, tebliğden başka bir görev yoktur.) Âyetinde “üzerimize” anlamında
kullanılıyor. Aleyna’yı cümle içindeki yerinden çekip birine isim olarak
verdiğinizde, çocuğunuzun adının manası “üzeri, üzerine” oluyor ki bu da bir
anlam taşımayan niteliksiz bir isim halini alıyor.
Yine Ünzile ‘indirildi’ manasını içeriyor.
Yasin ve Fetih sûrelerinde geçtiği için tercih edilen Ecrin ise pek çok ailenin
zannettiği gibi Allah’ın mükâfatı değil, “ücret” mânâsına gelmekte. Kur’an’da
geçen her kelimenin isim olarak verilmez. İsim verilirken kelimenin anlamı
bilinmeli, manası güzel değilse konulmamalıdır.
PEYGAMBERİMİZİN İSİM KOYMAYA VERDİĞİ ÖNEM
Bir Hadis-i şerif”inde “Sizler kıyamet günü
isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse
isimlerinizi güzel yapın.” (Ebu Davud, Edeb 69) buyuran Peygamberimiz,
çocuklara isim koyma konusunda çok titiz davranırdı. Bununla birlikte Rasulullah
(s.a.v) sadece çocukların değil, büyük insanların ismiyle dahi ilgilenirdi.
Peygamber Efendimiz, kötü manaya gelen yabancı isimleri iyi manaya gelen
Müslüman isimleriyle değiştirme örnekleri vermiştir. Mesela (Uzza putun kulu)
manasına gelen (abdu’l-uzza)’yı, Allah’ın kulu manasına gelen (Abdullah) ile
değiştirmiştir. Ateş parçası manasına gelen (cemre)’yi, güzel kız manasına
gelen (cemile) ile, Harp ismini de Hasan’la düzeltti.
RASULULLAH(S.A.V): -“İSMİN NE?” -“MÜRRE(ACI)” -“ÖYLE İSE
OTUR!”
Rasulullah (sav)’ın isim konusundaki
hassasiyetini daha iyi anlamak için şu hadis-i şerifi de görmek lazım. Yahya
bin Said (r.a.) anlatıyor:
Hz. Peygamber (sav) bol sütlü bir deve
hakkında:
“Bunu kim sağacak?” diye sordu. Bir adam ayağa kalkmıştı
ki, Rasulullah (sav) adama:
“İsmin ne?” diye sordu. Adam:
“Mürre (acı)” diyince ona “Otur!..” dedi. Hz. Peygamber (sav) tekrar:
“Bunu kim sağacak?” diye sordu. Bir başkası ayağa kalktı,
ben sağacağım diyecekti. Hz. Peygamber (sav) ona da:
“İsmin ne?” diye sordu. Adam:
“Harb” diyince,
ona da: “Otur!..” dedi.
Rasulullah (sav):
“Bu deveyi bize kim sağacak?” diye sormaya devam etti. Bir adam daha
kalktı. Ona da ismini sordu. O da
“Ya’iş” (yaşıyor)
cevabını alınca ona,
“Sen sağ” dedi.
(Muvatta, İsti’zan 24)
KUR’AN’DA YER ALAN İSİMLERDEN BAZILARI
Abd: Erkek
ismi olarak kullanır. Abd İsminin
Anlamı: Kul; Köle, Hizmetçi, İtaat Edici; Genellikle Allah’ın
isimleri ile birleşerek “Allah’ın Kulu” manasında kullanılır: Abdullah,
Abdurrahman, Abdulkadir gibi.
Adil (Âdil): Erkek ismi olarak kullanır. Adil İsminin Anlamı: Adaletli,
Hakkını Veren, Adaletli Davranan; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Dürüst,
Mert; Haklı, Hakka Uygun; Eşit, Eş, Müsavi; Allah’ın Emirlerini
Hakkıyla Uygulayan, Hz. Ömer’in Lakabı
Adile (Âdile): Kız ismi olarak kullanır. Adile İsminin Anlamı: Adaletli,
Hakkını Veren; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Doğruluk Gösteren, Dürüst; Haklı,
Hakka Uygun
Ahsen: Erkek
ve Kız ismi olarak kullanır. Ahsen
İsminin Anlamı: En Güzel, Çok Güzel, Daha Güzel; Ahsen-i Takvim: En
Güzel Şekil, İnsanın Yaratıldığı Şekil
Akif (Âkif): Erkek ismi olarak kullanır. Akif İsminin Anlamı: İbadet Eden,
İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen, Dünyalık Sıkıntılardan
Sıyrılıp Kendini İbadete Veren, İtikafa Giren; Birşeyde Sebat Eden, Kararlı,
Direnen; Mehmed Akif Ersoy: Ünlü Şair, İstiklal Marşı’nın Müellifi
Akife (Âkife): Kız ismi olarak kullanır. Akife İsminin Anlamı: İbadet
Eden, İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen; Birşey Üzerinde
Azimle Duran, Sebatlı, Kararlı, Titiz
Asiye: Kız
ismi olarak kullanır. Asiye
İsminin Anlamı: Direk, Sütun, Kolon; Üzüntülü, Kederli, Acılı
(Kadın);
Firavun’un İman Eden Eşi, Hz. Musa’yı Nil’den
Alıp Yetiştiren ve Sonra Ona İman Eden Kahraman Kadın;
Kuran Tarafından Örnek Kadın Olarak
Gösterilen Saygın Kişilik (Kısa a ile Asiye şeklinde söylenir.
Behçet: Erkek
ismi olarak kullanılır. Behçet
İsminin Anlamı: Sevinç, Neşe; Güzellik, Hoşluk;
Şirinlik, Güleryüzlülük
Behiç: Erkek
ismi olarak kullanılır. Behiç
İsminin Anlamı: Şen, Neşeli, Güleryüzlü, Güleç
Behice (Behîce): Kız ismi olarak kullanılır. Behice İsminin Anlamı: Güzel,
Güleryüzlü, Güleç; Şen, Şirin, Neşeli
Burhan: Erkek
ismi olarak kullanılır. Burhan
İsminin Anlamı: Belge, Kanıt, Delil, İspat, Hüccet; Doğruyu
Yanlıştan, Hakkı Batıldan, İyiyi Kötüden Ayırmak İçin Kullanılan Delil; İlahi
Aydınlık, Hz. Muhammed, Kuran, İslam
Cebrail (Cebrâil): Erkek ismi olarak kullanılır. Cebrail İsminin Anlamı: Hz.
Cebrail: Vahiy Meleği, Ruhul Kudüs (Kutsal Ruh), Dört Büyük Melekten Biri
Celal (Celâl): Erkek ismi olarak kullanılır. Celal İsminin Anlamı: Yücelik,
Ululuk, Haşmet, Heybet, Büyüklük; Değer, Şan
Cennet: Kız
ismi olarak kullanılır. Cennet
İsminin Anlamı: Ahiretteki Mutluluk Yurdu, Sonsuz Mutluluk Yeri,
Öldükten Sonra İyilerin ve Günahsızların Gideceği Yer, Uçmak; Bahçe, Çok Güzel
Yer
Cevat: Erkek
ismi olarak kullanılır. Cevat
İsminin Anlamı: Cömert, Eliaçık, Bağışsever, Hayırsever
Cuma (Cumâ): Erkek ismi olarak kullanılır. Cuma
İsminin Anlamı: Toplanma, Biraraya Gelme; Cuma Günü, Perşembe’den Sonraki
Gün, Haftanın Beşinci Günü; Müslümanların Kutsal Günü, Haftalık
Bayram; Cuma Günü Kılınan Öğle Namazı; Kuran’ın 62. Suresi; Cuma
Gecesi veya Cuma Günü Doğan
Fecir: Kız ismi olarak kullanılır. Fecir İsminin
Anlamı: Tan, Sabah
Aydınlığı, Gündoğumu, Tanyerinin Ağarması; Kuran’ın 89. Suresi
Firdevs: Kız
ismi olarak kullanılır. Firdevs İsminin Anlamı: Cennet, Cennet’in En Yüksek
Derecelerinden Biri, Altıncı Cennet, Cennet Bahçesi, Mutluluk Ülkesi; Bahçe,
Bostan
Furkan: Erkek
İsmi Olarak Kullanılır. Furkan İsminin Anlamı: Hak
ile Batılı Ayıran, İyi ile Kötü ve Doğru ile Yanlış Arasındaki Farkı
Gösteren; Kuran, Kuran-ı Kerim; Kuran’ın 25. Suresidir
TAVSİYE EDİLEN GÜZEL İSİMLER
|
Erkek İsimleri
|
Kız İsimleri
|
|
Abdullah
|
Abide
|
|
Abdurrahim
|
Adalet
|
|
Abdurrahman
|
Afife
|
|
Abdurrauf
|
Ahsen
|
|
Abdülbaki
|
Âkile
|
|
Abdülfettah
|
Aksâ
|
|
Abdülgani
|
Aliye
|
|
Abdülhadi
|
Âmire
|
|
Abdülhakim
|
Arife
|
|
Abdülhamid
|
Asuman
|
|
Abdülkerim
|
Atike
|
|
Abdüllatif
|
Ayşe
|
|
Abdülmelik
|
Ayşe
Nur
|
|
Abdülvahid
|
Ayşenur
|
|
Abdülvasi
|
Bahriye
|
|
Abdürrezzak
|
Bânu
|
|
Abdüssamed
|
Basiret
|
|
Abidin
|
Bedriye
|
|
Adem
|
Behiye
|
|
Âdil
|
Belkıs
|
|
Adnan
|
Besime
|
|
Affan
|
Betül
|
|
Agâh
|
Beyyine
|
|
Ahmed
|
Beyza
|
|
Ahmet
|
Büşra
|
|
Ali
|
Cahide
|
|
Âsaf
|
Canan
|
|
Âtıf
|
Candan
|
|
Azmi
|
Cavide
|
|
Bahaeddin
|
Cemile
|
|
Bahri
|
Didar
|
|
Bayezid
|
Dilek
|
|
Bilal
|
Dürdâne
|
|
Bünyamin
|
Ecmel
|
|
Cafer
|
Elif
|
|
Cahit
|
Emine
|
|
Casim
|
Emîre
|
|
Celâleddin
|
Erva
|
|
Cemal
|
Esma
|
|
Cemaleddin
|
Esmân
|
|
Cemil
|
Esra
|
|
Cevad
|
Fahriye
|
|
Cevat
|
Faika
|
|
Cezmi
|
Fatıma
|
|
Cihad
|
Fatine
|
|
Cüneyd
|
Fayika
|
|
Davud
|
Feride
|
|
Ebubekir
|
Feyza
|
|
Ebuzer
|
Feyziye
|
|
Edhem
|
Firdevs
|
|
Eflak
|
Gülsüm
|
|
Ekmel
|
Habibe
|
|
Emanullah
|
Hacer
|
|
Emre
|
Hafize
|
|
Emrullah
|
Hafsa
|
|
Enes
|
Hâle
|
|
Enhar
|
Hâlenur
|
|
Enis
|
Halime
|
|
Enver
|
Halise
|
|
Esad
|
Hamide
|
|
Eyyûb
|
Hanife
|
|
Fahri
|
Hasene
|
|
Faik
|
Hasibe
|
|
Faruk
|
Hatice
|
|
Fatih
|
Havle
|
|
Fâzıl
|
Havva
|
|
Fehim
|
Hayriye
|
|
Ferdi
|
Hayrunnisa
|
|
Ferhan
|
Hesnâ
|
|
Ferhat
|
Hicret
|
|
Ferid
|
Hidayet
|
|
Feridun
|
Hilal
|
|
Ferruh
|
Hilye
|
|
Fethi
|
Huriye
|
|
Fevzi
|
Hümeyra
|
|
Fuat
|
Hüsniye
|
|
Furkan
|
İclâl
|
|
Gıyaseddin
|
İffet
|
|
Habib
|
İkbal
|
|
Habil
|
Kadriye
|
|
Halilİbrahim
|
Kamile
|
|
Halil
|
Keriman
|
|
Halis
|
Kevser
|
|
Haluk
|
Kübra
|
|
Hamdi
|
Leyla
|
|
Hami
|
Lübeyne
|
|
Hâmid
|
Lütfiye
|
|
Hamza
|
Mahbube
|
|
Harun
|
Mahsune
|
|
Hasan
|
Maide
|
|
Hayreddin
|
Makbule
|
|
Hayri
|
Maksude
|
|
Hayrullah
|
Mamure
|
|
Hızır
|
Masune
|
|
Hikmet
|
Mediha
|
|
Hilmi
|
Medine
|
|
Hulusi
|
Mefharet
|
|
Hurşid
|
Melahat
|
|
Hüdayi
|
Meldâ
|
|
Hüseyin
|
Meliha
|
|
Hüsnü
|
Melike
|
|
İbrahimHakkı
|
Mensûre
|
|
İbrahim
|
Merve
|
|
İhsan
|
Meryem
|
|
İlyas
|
Mesude
|
|
İrfan
|
Mesude
|
|
İsa
|
Mevhibe
|
|
İsa
|
Meysure
|
|
İshak
|
Mina
|
|
İskender
|
Mirac
|
|
İslam
|
Mualla
|
|
İsmailHakkı
|
Muhlise
|
|
İsmail
|
Muhsine
|
|
İsmet
|
Muhterem
|
|
İsrafil
|
Mûnise
|
|
Kadir
|
Mü’mine
|
|
Kadri
|
Müberra
|
|
Kadrihan
|
Mübine
|
|
Kamil
|
Mücella
|
|
Kâni
|
Münevver
|
|
Kasım
|
Münibe
|
|
Kaşif
|
Münife
|
|
Kâzım
|
Münire
|
|
Kemâl
|
Müzeyyen
|
|
Kemâl
|
Nabia
|
|
Kenan
|
Naciye
|
|
Kuddusî
|
Nadire
|
|
Lokman
|
Naime
|
|
Lütfi
|
Nazmiye
|
|
Mahfi
|
Nebahat
|
|
MahmudHakkı
|
Nebile
|
|
MahmudSami
|
Necmiye
|
|
Mahmud
|
Nedret
|
|
Malik
|
Nergis
|
|
Mansur
|
Neriman
|
|
Maruf
|
Nermin
|
|
MehmedAkif
|
Nesibe
|
|
Mehmed
|
Nesime
|
|
Mektum
|
Neşide
|
|
Melih
|
Nevide
|
|
Memduh
|
Nevrâ
|
|
Mesud
|
Nevriye
|
|
Mikail
|
Nevvare
|
|
Mirsad
|
Neyyire
|
|
Muhammed
|
Nezahat
|
|
Muhsin
|
Nezihe
|
|
Musa
|
Nezire
|
|
Musab
|
Nida
|
|
Mustafa
|
Nuran
|
|
Muzaffer
|
Nuriye
|
|
Müfid
|
Nüvide
|
|
Münif
|
Rabia
|
|
Müslim
|
Rahime
|
|
Nabi
|
Raika
|
|
Naci
|
Rânâ
|
|
Nadir
|
Ravza
|
|
Nafi
|
Raziye
|
|
Naif
|
Reyhan
|
|
Namık
|
Reyyâ
|
|
Nasuhi
|
Reyyan
|
|
Necati
|
Rukiye
|
|
Necdet
|
Rüveyda
|
|
Necib
|
Sabiha
|
|
Necmi
|
Sâbire
|
|
Nureddin
|
Sacide
|
|
Nuri
|
Safiye
|
|
Nurullah
|
Sahire
|
|
Nusret
|
Saide
|
|
Nüvit
|
Saime
|
|
Nüzhet
|
Saliha
|
|
Orhan
|
Salime
|
|
Oruç
|
Samia
|
|
Osman
|
Samiha
|
|
Ömer
|
Samime
|
|
Raci
|
Saniha
|
|
Rahmi
|
Saniye
|
|
Recaî
|
Sâre
|
|
Reha
|
Sariye
|
|
Remzi
|
Seda
|
|
Rıfat
|
Seha
|
|
Rûhi
|
Seher
|
|
Sabir
|
Selime
|
|
Sabri
|
Selva
|
|
Sacid
|
Sema
|
|
Sâdık
|
Semahat
|
|
Sadri
|
Semiha
|
|
Sadullah
|
Semina
|
|
Sadun
|
Semine
|
|
Safi
|
Semire
|
|
Said
|
Semra
|
|
Saim
|
Semure
|
|
Salih
|
Senâ
|
|
Sâlim
|
Sena
Nur
|
|
Sami
|
Seniha
|
|
Sefa
|
Seniye
|
|
Seha
|
Sevda
|
|
Selahaddin
|
Sevde
|
|
Selman
|
Sevdiye
|
|
Semih
|
Sevim
|
|
Sevban
|
Seyyide
|
|
Seyfeddin
|
Sıdıka
|
|
Seyfullah
|
Sıdkiye
|
|
Sezai
|
Sûde
|
|
Sıddık
|
Süeda
|
|
Sinan
|
Süheyla
|
|
Sirac
|
Sümeyre
|
|
Suad
|
Süreyya
|
|
Suavi
|
Şadiye
|
|
Subhi
|
Şafiye
|
|
Süleyman
|
Şahide
|
|
Şaban
|
Şahika
|
|
Şadi
|
Şakire
|
|
Şafak
|
Şaziye
|
|
Şafi
|
Şebnem
|
|
Şakir
|
Şefika
|
|
Şâmil
|
Şerâre
|
|
Şehabeddin
|
Şeyma
|
|
Şemseddin
|
Şifa
|
|
Şemsi
|
Şükriye
|
|
Şerafeddin
|
Tayyibe
|
|
Şerif
|
Ümmügülsüm
|
|
Şuayb
|
Vecihe
|
|
Şüca
|
Vedia
|
|
Şükrü
|
Verâ
|
|
Taci
|
Verda
|
|
Taha
|
Vesime
|
|
Tahir
|
Yasemin
|
|
Tahsin
|
Yüsra
|
|
Talat
|
Zahide
|
|
Talha
|
Zahide
|
|
Talip
|
Zehra
|
|
Tarık
|
Zeynep
|
|
Ubeydullah
|
Zühal
|
|
Üftade
|
Zühre
|
|
Vahdet
|
Zülâl
|
|
Vasfi
|
Züleyha
|
|
Vecdi
|
|
|
Vehbi
|
|
|
Yahya
|
|
|
Yakup
|
|
|
Yaser
|
|
|
Yasin
|
|
|
YavuzSelim
|
|
|
YunusEmre
|
|
|
Yunus
|
|
|
Yusuf
|
|
|
Zafer
|
|
|
Zâhid
|
|
|
Zaim
|
|
|
Zekai
|
|
|
Zekeriyya
|
|
|
Zeki
|
|
|
Zihni
|
|
|
Ziya
|
|
|
Ziyaeddin
|
|
|
Zübeyr
|
|
|
Zülfi
|
|
|
Zülkarneyn
|
