ŞABAN AYININ ÖNEMİ FAZİLETİ DEĞERLENDİRME YOLLARI

Aziz Dostlar Mübarek üç ayların ikincisi ramazan ayının habercisi olan Şaban ayına 25 mart 2020 Çarşamba günü itibariyle girmiş bulunmaktayız cenabı hak sıhhat ve afiyet içerisinde şabanı şerif ayından müstefit olmayı ve ramazanı şerif ayına kavuşmayı nasip eylesin inşallah

Üç aylar diye bilinen Recep Şaban ve Ramazan aylarının dinimizde ayrı bir değeri ve önemi vardır. Bu aylar içerisinde dört adet Kandil gecesi bulunmaktadır. Bu da bize bu ayların önemi anlatmaktadır. Bu ayların ikincisi mübarek Şaban ayıdır

Rasül-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem üç aylarda şöyle dua ederdi

اَللّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فيِ رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا رَمَضَان

“Allahım! Receb ve Şa’ban’ı hakkımızda mübarek kıl. Bizi Ramazan’a ulaştır.” Ahmed b. Hanbel; Müsned Üç aylara yetişme sevincini, rahmet ayı Ramazana ulaşma özlemini, hasretini ve bu aya kavuşabilme iştiyakını her mü’minin gönlünde devamlı diri tutmasını istiyor.

Ebu Hüreyre rivayetiyle Peygamber Efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem buyurmuştur ki Receb şehrullahdır. Şa’ban benim,Ramazan da ümmetimin ayıdır.

Böylece dua ve niyazlarında bu ayların kutsiyetini dile getirmişlerdir Peygamberimizin Şaban ayına gösterdiği bu hürmetin bir sebebi de devamında gelecek olan Kur’ân ayı olan on bir ayın sultanı Ramazan’dan dolayı idi

Peygamber (sav) şöyle buyuruyor

“Bu Receb ve Ramazan ayları arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanların çoğu bundan gafildir. Bu öyle bir aydır ki, ameller, Âlemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Bu nedenle Ben de oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim.”(Nesai, Savm, 70.)

Kıymetli Dostlar Allah Teala Hazretleri aylardan Receb, Şa’ban, Ramazan ve Muharrem aylarını ihtiyar etmiş ve bunlardan da Şaban ayı Efdali Enbiya sallallahü aleyhi ve sellem Efendimizin şehri olduğu için Şa’ban ayını faziletli kılmıştır. Şakkı Kamer Şa’ban ayında vuku bulmuştur. Aynı zamanda mübarek Berat Gecesi de Şaban ayı içindedir. Şaban ayının 15. gecesi Berat Gecesidir.

Hz. Ali (ra) dan, Peygamber(sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti.

“Şaban ayının yarısı on beşinci gecesi olunca, o geceyi ibadetle, gündüzünü oruçla geçiriniz. Çünkü Cenâb-ı Allah’ın rahmeti o gece güneşin batmasıyla dünya semasına tecelli eder ve şöyle nida eder:“Bağışlanmak, af dileyen yok mu? Onu affedeyim, günahlarını bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu? Ona rızık vereyim. Şifa dileyen yok mu? Ona şifâ vereyim. Bir derde müptela olan yok mu? Derdine deva vereyim”. Bu hal güneş doğuncaya kadar devam eder.”

İbn Mace.İkame.191.et-Tergîb ve’t-Terhib, II,473.

“Allah Teâlâ Şaban’ın on beşinci geresi (Berâet gecesi) tecelli eder ve ana babaya asi olanlarla Allah’a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar.“

İbn Mace, İkametü’s-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38

“Şu beş gecede yapılan dualar kabul edilir, geri çevrilmez. Regaip Gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi, Cuma geceleri, Ramazan Bayramı gecesi ve Kurban Bayramı gecesi”

İbn-i Asâkir; Muhtar’ul- Ehadis. H.568

“Şüphesiz ki Allah ve melekleri o peygambere çok salat ederler. Ey iman edenler, siz de ona salat edin tamin bir teslimiyette de selam verin.”(Ahzab; 56) ayeti celilesi de Şa’ban ayında nazil olmuştur.

Değerli Dostlar üç ayların kendilerine has özelliklerini, güzelliklerini ve faziletini belirterek, bu mevsimin mü’minin yüzüne açılmış fırsat yelpazeleri olduğunu duyuruyor.

SAHABE EFENDİLERİMİZ NELER YAPARDI?

Enes b. Malik -radıyallahu anh-den rivayet edildiğine göre:

Sahabe-i Kiram Şa’ban hilalini görünce, kendilerini Kur’an-ı Kerîm okumağa verirler, çokça ve devamlı salat ü selam getirirlerdi.

Ticaret erbabı borçlarını öderler, senelik hesaplarını toparlardı.

Zenginler ise mallarının zekatını hesap eder, fakirlere dağıtırlardı ki, ihtiyaçlarını alabil-sinler. Sıkıntılarını giderebilsinler.

Bu sayede toplum hep birlikte, neşe içinde heyecanlı, aşk ve vecd içinde Ramazanı yaşasın bayram yapabilsin.Hakimler, valiler, mahkumlarla görüşür, ekseriyetini afvedip, tahliye ederlerdi.

Görüldüğü gibi bu hadis-i şerif, ferdî, içtimaî yönüyle üç aylarımızı nasıl geçirmemiz gerektiğini, bizlere açık bir şekilde izah etmektedir. Her meslek gurubunun kendine özgü yapacağı vazifeleri her kesimden insanların aynı heyecanı yaşayabilmesi için dikkat etmesi gerekli davranışları olmalıdır.

Sahabe-i kiram’ın bu mevsimde Kur’an’a yönelmeleri üzerinde hakikaten çokça durulmalıdır. Mü’minlere“şifa”olan Kur’an’la dolmak, onun öğütleriyle doymak mü’min için en büyük gıdadır.

Damarlarında dolaşan kanın her zerresi, Kur’an nuruyla deveran eder mü’minde Göz, kulak onun ışığı ile görür, işitir. Akıl, fikir, onun pırıltısıyla yolunu bulur. Mü’minin irfanı, firaseti Kur’an’la açılır. Öyleyse Kur’an’ı bilmemek, onu öğrenmemek, ondan uzak yaşamak ne büyük mahrumiyyettir.

Bildiği halde okumağa, düşünmeğe vakit bulamamak, Allah’ın arzında, zaman ve mekanında yaşayıp da O’nun kitabına vakit ayıramamak ne büyük gaflettir.

“Allahım! bizi gafillerden, mahrum olanlardan eyleme” diye niyaz edelim

Mü’min gafil olmamalı. Kur’an’ı hayatına yansıtma azmini, mücadele ve mücahedesini hiç bir an bırakmamalı. Çünkü o onunla vardır. Mü’minin varlığının yegane, biricik sebebidir.

Kur’an. Bu mübarek gün ve gecelerin aydınlığını fırsat bilerek Kur’an’la tanışmak, onu sevgiliden gelen mektup heyecanıyla okumak Kur’an ayı Ramazanı hatimlerle mukabelelerle karşılamak ne bahtiyarlıktır.

Sevgili Dostlar Bu ayda oruç tutmaya özel itina gösteren Efendimiz’in bu ve Ramazan’ın dışında peşpeşe iki ay oruç tutmadığı kaydedilmektedir Şa’ban’ aynın tamamını oruçla geçiren Peygamberimiz(s.a.v)

“Ramazan’dan sonra en faziletli oruç hangisidir” sorusuna“Şa’ban”diye cevap vermiş ve şu ilavede bulunmuştur:“Şa’ban, Ramazan’ı karşılamak içindir. Gerektiğinde onu otuza tamamlayınız”.

Aziz Dostlar Şa’ban ayında“Berat gecesi bulunmaktadır ki, ayın on beşinci gecesine rastlar.

Zeyd oğlu Üsame (ra), şöyle anlatıyor:“Yâ Resulallah! Sizin Şaban ayında tuttuğunuz kadar hiçbir ayda oruç tuttuğunuzu göremiyorum”dediğimde, Peygamber (sav) şöyle buyururlar:

“Bu Receb ve Ramazan ayları arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanların çoğu bundan gafildir. Bu öyle bir aydır ki, ameller, Âlemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Bu nedenle Ben de oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim.”(Nesai, Savm, 70.)

Duhan Süresi’nin “Biz onu mübarek bir gecede indirdik” ayetinde geçen Leyle-i mübarek” ifadesi İbn Abbas tarafından“Berât gecesi”olarak tefsir edilmesine karşılık İkrime ve çoğu müfessirlerce “Kadir gecesi” diye açıklanmıştır

Bazı alimler de bu iki görüşü uzlaştırmaya çalışarak Kur’an’ın Berat gecesinde levhi mahfuzdan dünya semasına topluca indirilmesi ”inzal”, Kadir gecesinde de oradan Peygamber (s.a.v)’e parça parça indirilmesi “tenzil” şeklinde iki aşamalı nüzulünden söz etmişlerdir

Hz. Peygamber bu geceye dair şöyle buyurmaktadır. “Şa’ban’ın yarısı (Berat gecesi) olunca gecesini ibadetle, gündüzünü oruçla geçiriniz

Bazı hadislerde de “müşrik, husumkâr, ebeveyne asi, zâlim, iffet düşmanı zani ve içki düşkünleri (tevbe edinceye kadar) hariç diğer kulların affedileceği” bundan yararlananların Beni Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca olacağı zikredilmektedir.

ŞABAN AYINDA YAPILABİLECEK AMELLER

1)Bu Şa’ban ayında Nebiyyi Ekrem sallallahü aleyhi ve sellem Efendimiz Hazretlerine çokça salavatı şerife getirmek onu çokça zikretmek anmak

2)Ramazanı Şerif gelmezden önce tevbe ve istiğfarla Ramazanı Şerifi istikbal için hazırlıklı bir vaziyette bulunmak ona göre ibadet ve taatımızı artırmaya gayret etmek

3)Şaban ayı Ramazan’ın müjdecisi olmakla birlikte için hayırlı bir gece olan Berat Gecesini içerisinde barındırmaktadır.bu geceden müstefit olmaya çalışmak gayret etmek

4)Sevgililer sevgilisi peygamber efendimiz sallahu aleyhi vesellem efendimizi tanımak onu anlamak onun sünneti seniyesiyle amel etmek sevgili peygamberimizi kendimize önder lider rehber edinmek

En büyük Mürşit hazreti peygamberdir hazreti peygamberden daha büyük bir kurtarıcı rehber mürşit arayan gitsin imanını tazelesin Müslümanlığını da sorgulasın

5)Şabanı şerif ayında nefis muhasebesi yapmak ve Ahiretimiz için yatırım yapmak azık hazırlamak ahiret yolculuğuna hazırlıklı olabilmek

6)Şabanı şerif ayında diğer zamanlarda olduğu gibi kuranı kerimi okumak kuranı kerim ile hemhal olmak kuranı kerimi okumak anlamak yaşamak ve hayatımıza tatbik etmek

7)Şabanı şerif ayında bol bol kendimiz ailemiz sevdiklerimiz memleketimiz ve ümmeti muhammed için dua etmek

Sevgili Dostlar Şaban ayında oruç tutmak oldukça sevap ve müstehap oruçlardandır. Şaban ayı Recep ayından sonra ve Ramazan’dan bir önceki aydır. Mübarek Ramazan ayının habercisidir.

Recep ve Şaban ayının orucu nafile oruçtur.Yani tutulursa sevabı çok ancak tutulmazsa herhangi bir günahı yoktur. Fakat hadisler ışığında Şaban ayında oruç tutmanın fazileti ve ecri büyüktür. Şaban ayı orucunun faziletini açıklayan hadislerde Peygamberimiz (s.a.v) Şaban ayında oruç tutmayı öğütlemiştir.

Şaban ayı aynı zaman için kıymetli Berat Gecesini de barındırır. Şaban ayının 15. gecesidir.

“Allah Teâlâ Şaban’ın on beşinci geresi (Berâat gecesi) tecelli eder ve ana babaya asi olanlarla Allah’a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar.“

İbn Mace, İkametü’s-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38).

Ebu Hüreyre rivayetiyle Peygamber Efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem buyurmuştur kiReceb şehrullahdır. Şa’ban benim, Ramazan da ümmetimin ayıdır.

Âişe-i Sıddîka -radıyallâhu anhâ- Ebû Seleme’ye tahdîs edip, şöyle demiştir

“Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- hiçbir ayda Şaban ayındakinden daha çok, nâfile oruç tutar değildi. Çünkü Nebiyy-i Zişan, Şaban ayının çoğunda oruç tutardı. Ve Amellerden (devâm etmeye) gücünüzün yeteceği miktârı alınız. Çünkü Allah, sizler (amelden) bıkmadıkça (sevâb vermekten) bıkmaz.” buyururdu. (Müslim, 2/811)

Hz. Enes’in rivayetine göre, Peygamberimizden sual ederler

“Ya Resulallah, Ramazan’dan başka en faziletli oruç ayı hangi aydadır?Bu soruya Peygamberimiz (sav) “Ramazan’ıtazim için (Ramazan hürmetine) Şâban’ da tutulan oruçtur” cevabını verirler. (Tirmizi, Zekat.28.)

Zeyd oğlu Üsame (ra), şöyle anlatıyor Yâ Resulallah! Sizin Şaban ayında tuttuğunuz kadar hiçbir ayda oruç tuttuğunuzu göremiyorum” dediğimde, Peygamber (sav) şöyle buyururlar

“Bu Receb ve Ramazan ayları arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanların çoğu bundan gafildir. Bu öyle bir aydır ki, ameller, Âlemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Bu nedenle Ben de oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim.”(Nesai, Savm, 70.)

Hz. Aişe (ra) Validemiz, Peygamber (sav) Efendimizin Şaban ayındaki orucunu şöyle anlatıyor

“Resulullah (sav) öyle oruç tutuyordu ki, hatta biz, orucu hiç bırakmayacak diyorduk. Bazen de uzun süre oruç tutmayı bırakıyordu ki, biz bu ay hiç oruç tutmayacak diyorduk. Resulullah (sav) ın Ramazan ayından başka bir ayı tamamen oruç tuttuğunu görmedim. Şaban ayından daha fazla oruç tuttuğunu da görmedim”(Buhari, Savm,51.)

Hz. Âişe başka bir rivayetinde ise bu konuda şunları söyler

“Resulullah (sav) senenin hiçbir ayında Şaban ayındakinden fazla oruç tutmaz ve şöyle buyururdu

“Amellerden gücünüzün yettiği kadar amel yapın. Çünkü siz bıkmadıkça, usanmadıkça Allah da size asla bıkmış muamelesi yapmaz. Allah yanında amelin en makbulü, kişinin az da olsa devam üzere işlediği ameldir.”(Müslim, Siyam, 177.)

Yine Hz. Âişe (ra) dan başka bir rivayetinde de

“O (Resul-i Ekrem) Şaban ayının tamamını oruçla geçirerek nihayet Şaban’ı Ramazan’la birleştirirdi”(İbn Mace, Savm,4) diyerek Peygamberimizin bu ayda daha çok oruç tuttuğunu ifade etmektedir.

Muaz b. Cebel (ra) Peygamber (sav) Efendimizden şöyle rivayet etmiştir

“Allah Teâlâ Şaban ayının on beşinci gecesi bütün yarattıklarına muttali olup, Onların hepsini bağışlar. Ancak müşrik ve münafık olan kulları bağışlamaz.”Tergib ve Terhib 2/ 471.

Şaban ayında oruç tutmak oldukça sevap ve müstehap oruçlardandır tutabilen kardeşlerimiz tutsun tutamayan kardeşlerimiz de tutmak için gayret göstersin zira bu oruçlar ahiretimize yatırımdır birer azıktır Cenabı hak bu oruçları tutabilmeyi ve ahiretimize yatırım yapabilmeyi bizlere nasip eylesin inşallah

Oruç tutarken (niyet ederken) bugünkü veya yarınki ifadelerini kullanmak şart değildir.Gece yarısından önce veya sonra oruca niyetlenen bir kimse bugünkü orucu tutmaya diye niyetlenilebilir.

Şaban ayı orucu niyeti

“Niyet ettim Allah rızası için Şaban orucunu tutmaya”diyerek edilir.

Mutlaka bu cümleyi söylemek şart değildir. Zihinden geçirmekle de niyet olur. Sahura kalkmak da ayrıca bir niyettir.Niyet, yaptığınız işin bilincinde olmak anlamına gelir.

Cenabı hak oruçlarımızı kabul eylesin inşallah

Kameri ayların 13, 14 ve 15. günlerinde yani “eyyam-i biyz” denilen ayın en parlak günlerinde nafile oruç tutmanın fazileti hakkında pek çok hadis-i şerif vardır. Bir tanesini yazalım inşallah

“Dört şeyi Resûlüllah (asm) Efendimiz hemen hemen hiç terketmedi diyebilirim: Âşûrâ orucu, Zilhicce’nin ilk on gününün orucu, her ayın 13, 14, 15. günlerinde oruç ve bir de sabah farzından önce iki rek’at namaz…”(Ahmed bin Hanbel, Nesâi)

Hadiste geçen günler, Hicri Takvime göre Kameri ayların 13, 14 ve 15. günleridir. Sabah kılınan sünnet ise, sabah namazının sünnetidir.

Peygamber Efendimiz (asm), Ramazan orucu farz kılınmadan önce “eyyam-i biyz”günlerinde bu orucu tutmuş (Ahmed, 5/246; Tirmizî, Savm, 41, 54)

Ramazan orucu farz kılındıktan sonra da bu orucu tutmaya devam etmiş Tirmizî, Savm, 54),“Kim her aydan üç gün oruç tutarsa ömür boyu oruç tutmuş gibi olur.” Tirmizî, Savm, 54, III, 135) ve“ Ramazan ayının dışında Oruç tutmak istediğin zaman, ayın 13, 14 ve 15. günlerinde oruç tut.” Suyuti, el-Camiu’s-Sagir, 1/66 H. No: 892 sözleriyle bu orucun tutulmasını teşvik etmiştir.

Şaban Ayınız Mübarek Olsun Hayırla Kalın Allah'a Emanet Olun

Araştırmacı İlahiyatçı Eğitimci Yazar Salih Kebapçı   Twitter.com/@Salihkebapcii