ÇOCUKLARIN KİŞİLİĞİNİ ETKİLEYEN DAVRANIŞLAR

Kıymetli Dostlar Çocuklarımız birey olma yolunda adım adım ilerlerken biz ebeveynler ile iletişim kurması onun en önemli ihtiyaçlarından bir tanesidir Zaman zaman tek başına kalmak kuralların dışına çıkmak size karşı gelmek istese de ebeveynlerin varlığı bir çocuğa güven verir ona nasıl davrandığımız ise çocuklarımızın hem gelişiminde hem de geleceğinde kilit rol oynar Müspet ve Menfi davranışlarımız çocuklarımızın karakterine nasıl yansıdığını merak ediyorsanız yazımızın devamını okumalısınız

Aziz Dostlar Evvela kısaca müspet ve menfi davranışları maddeler halinde yazalım akabinde yazımızın içinde izah etmeye gayret edelim İnşallah

MÜSPET DAVRANIŞLAR                                  MENFİ DAVRANIŞLAR

1)ÖDÜLLENDİRMEK                                        1) CEZA VERMEK

2)FAZLA KORUMACI DAVRANMAK           2) EMPATİ KURMAK

3)VAKİT AYIRMAMAK                                    3) BİRLİKTE ZAMAN GEÇİRMEK

4)CİDDİYETSİZ DAVRANMAK                     4)KARARLI DAVRANMAK

5)SUÇLAMAK                                                     5) SABIRLI OLMAK

MÜSPET DAVRANIŞLAR VE ETKİLERİ

1)ÖDÜLLENDİRMEK: Değerli Dostlar Çocuklarımızı ödüllendirmek ebeveynlerle çocuk arasında bir iletişim biçimidir lakin Çocuklarımızın her davranışını ödüllendirmek ise yanlıştır neden çocuklarımızın her davranışını ödüllendirsek bizlerden beklentisi çok fazla olur ve beklenti içinde olmasına sebep oluruz Örneğin Çocuk üniversite kazandı para verelim mezun oldu altına araba çekelim işe girdi banka kredisi alalım bu yanlıştır

Çocuklarımız ifa etmekle yükümlü oldukları konularda değil kayda değer başarı sağladıkları zaman onları ödüllendirmek en doğru olandır böylece bir konuda çalışmadan veya çaba sarf etmeden kazanım elde edilmeyeceğini öğrenmesini sağlamış oluruz

2)EMPATİ KURMAK: Kıymetli Dostlar Aziz Kardeşlerim Çocuklarımız hayata bizimle birlikte aynı yerden açıdan bakması mümkün değildir onlardan bizim gibi hayata aynı çerçeveden bakmalarını beklemek çok yanlış olur zira o bir çocuktur onun bakış açısı farklıdır bizim bakış açımız ise farklıdır

Üzerinden uzun yıllar geçse bile herkes birer çocukluk dönemi yaşamıştır bu yaşadığı çocukluk hayatından yola çıkarak Çocuklarımızla empati kurmamız mümkündür İmkansız değildir

Muhterem Kardeşlerim Çocuklarımızla sağlam ve doğru bir şekilde empati kurabilmemiz için çok iyi bir dinleyici olmak zorundayız bir işle meşgul iken bir konuyla iştigal ederken değil karşılıklı olarak yapmalıyız yüz yüze  yapmalıyız elimiz işte gözümüz çocuklarımızda olursa bunun adı empati kurmak olmaz Çocuklarımızın fikirlerini dinleyip onu anlayışla karşıladığımız zaman aramızdaki iletişim güçlenecektir ve Çocuklarımızın gelecekte anlayışlı ve empati kurabilen bir birey olmasını sağlayabiliriz

3)BİRLİKTE ZAMAN GEÇİRMEK : Sevgili Dostlar Çocuklarımızla zaman geçirmenin çocuklarımızın daha başarılı ve mutlu olduğunun konunun mütehassısları tarafından söylenmektedir Çocuklarımızla birlikte zaman geçirmek şu değildir asla yan yana oturup ellerimizde telefon tablet veya oyun konsolu ile olmayacak Birlikte zaman geçirmek yemek yemekle maça gitmek filim seyretmekle oyun oynamakla parka gitmekle sohbet etmekle olur bu davranışlar çocuklarımızın kendini değerli hissetmesini sağlar öz güveninin artmasına vesile olur destek sağlar

Aziz Kardeşlerim Hepimiz şunu kabul edelim ki çocuklarımıza doğru sağlıklı bir vakit ayırmıyoruz onlarla birlikte zaman geçirmek için çalışmıyoruz onlarla birlikte olmaktan çalışmalar yapmaktan zevk almıyoruz angarya iş olarak görüyoruz ve bunu düşündüğümüz zaman kaybeden taraf oluyoruz

Çocuklarımız bize sıkıntılarını problemlerini veya yaşadıkları kötü bir olayı neden anlatmıyorlar biz onlarla iletişim kurmuyoruz birlikte zaman geçirmiyoruz vakit ayırıp dinlemiyoruz ki nasıl haberimiz olsun Sonra bu çocuk bana niye filan olayı söylemedi veya söylemiyor diye Şikayet ediyoruz buna hiç birimizin hakkı yoktur kusura bakmayın

4)KARARLI OLMAK: Muhterem Kardeşlerim Kıymetli Dostlar Çocuklarımızın güçlü bir karaktere sahip olmasını istiyorsak evvela ilk adımı kendimiz atacağız hem kendi hayatımızda hem çocuklarımız hakkında aldığımız kararlarda adil istikrarlı isabetli ve kararlı davranacağız tutarlı olacağız aldığımız kararla uygulamakta olduğumuz karar birbirinin zıttı olmayacak adeta kopyası olacak kararlarımızda mutlaka muvazeneli(dengeli) olmaya özen göstereceğiz

Bizler aldığımız kararlarda adil dengeli istikrarlı isabetli ve kararlı olursak gelecekte çocuklarımız tutarlı bir karaktere sahip olurlar Biz aldığımız kararlarda adil dengeli istikrarlı isabetli tutarlı ve kararlı olmazsak ileride çocuklarımız tutarsız birsi olarak karşımıza çıkarlar o zamanda hiç birimizin bu çocuklardan şikayet etmeye hakkı yoktur

5)SABIRLI OLMAK: Kıymetli Kardeşlerim Çocuk yetiştirmek demek insan yetiştirmek demektir bunun içinde sahip olunması gereken ilk ve temel şart nedir sabırdır sabır olmadan çocuk yetiştirmeniz hayata insan hazırlamanız mümkün değildir Çocuk eğitiminde ve yetiştirmesinde kaybettiğimiz bir nokta sabırdır hepimiz yüce rabbimizin kuranı kerimde binlerce ayetin sonunda zikretmiş olduğu ayeti unutmasın إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ   innallahe meassabirin Allah sabredenlerle beraberdir Kuranı kerimde sabır kelimesi takriben 84 ayette geçmektedir Cenabı hakkın kuranında 84 yerde bahsettiği sabır bizden ayetlerin sayısından daha fazla olmadıkça çocuk eğitiminde ve yetiştirmesinde asla muvaffak olmayız

Çocuklarımıza karşı tahammül sınırlarımız azaldığı zaman tükenmek üzere olduğu zaman onların çocuk olduklarını hatırlamak bu şuurda hareket etmek ve unutmamak ebeveynlere yüksek motivasyon sağlar Çocuklarımız durmadan soru soracaklar o suallere doğru düzgün onun anlayıp kavrayabileceği bir şekilde anlatmalıyız suallerini geçiştirmeden cevaplamalıyız duymadım dinlemedim anlamadım gibi mazeretler üretmemeliyiz Anne baba neden vardır çocuğunun bilmediklerini öğretmek anlatmak için vardır çocuk bu yüzden anne ve babasına ihtiyaç duyar

Aziz Kardeşlerim çocuklarımız en çok nasıl dünyaya geldiklerini merak ederler ve bizler bu sualin yanıta saçma sapan çocuğumuzla alay edercesine cevap veriyoruz seni leylekler getirdi neyle gagasıyla kundakla filan diye uyduruyoruz Ama çocuklarımız artık telefonla bilgisayarla tabletle doğdukları için bizim bu söylediklerimize asla inanmıyorlar ve çocuklarımız elinin telefon var tablet var internete girse ki zaten giriyorlar arama motoru Google yazsalar sorularını detaylıca öğrenecek kapasiteye sahipler

Kimi kimden saklıyoruz biz tereciye tere satma çalışıyoruz ama artık çocuklarımız bunu af dersiniz  keriz konumunda olmadıkları için yemiyorlar inanmıyorlar ve o zaman ebeveyn yalancı konumuna düşüyor doğru söylemediği için bu safer çocuk da ileride yalan söylemeye başlıyor akabinde aile Allah Allah bu çocuk kime çekti canım böyle yalan söylüyor bizim ailede yalan söyleyen bile yok edebiyatı yapıyor 

Çocuğa ilk yalanı anne baba söyledi çocuk sordu ben nasıl dünyaya geldim siz ona farklı anlattınız çocuk büyüdü gelişti nasıl dünyaya geldiğini öğrendi ve sizin yalan söylediğinizi anlayınca o da sizden yalancılık özelliği kaptı ama bizim bundan haberimiz bile yok Çocuklarımızın hayat boyunca meraklı araştırmacı ve sorgulayan bir çocuk olmasını istiyorsak arzu ediyorsak çocuklarımızın sorduğu suallere doğru düzgün anlaşır uydurmadan yalan söylemeden cevaplayalım ve daha fazla sual sormalarını sağlayalım

MENFİ DAVRANIŞLAR VE ETKİLERİ

1)CEZA VERMEK :Değerli Kardeşlerim Çocuklarımıza ceza vermekle kızmakla bağırmakla tepki göstermekle küsmekle şiddetle asla bir yere varamayız varamadık zaten çocuklarımıza saydıklarımı uyguladığınız zaman olacak olan şudur çocuklarınız sizden ömür boyunca nefret edecektir hatta ölseniz hiçbir ifade etmeyecektir Çocuklarımızın hatalarını yanlışlarını veya eksiklerini şiddet uygulamak suretiyle çözemeyiz Çocuğu aşağılayacak kızdıracak veya mutsuz edecek cezalardan kaçınılmalıdır bu yöntem çocukların kişisel gelişimini ve karakterini baskılar kendini ifade etmekte zorlanır pasif bir birey haline gelir yeri gelmişken şunları da ifade edelim diğer maddemize geçmeden

GEREK ÇOCUK EĞİTİMİNDE GEREK AİLEDE OKULDA KURSTA NEREDE OLURSA OLSUN ÇOCUKLARA ŞİDDET UYGULANMASINA KARŞIYIM VE ŞİDDET UYGULAYANLAR KİMSE CEZALANDIRILMASINDAN YANAYIM ÖZELLİKLE EĞİTİMİN İÇİNDE ŞİDDET UYGULAYAN VE ŞİDDETE MEYİLLİ ÖĞRETMENLERİN CİNSİYETİ FARK ETMEZ DERHAL ÖĞRETMENLİK HAYATINA İLELEBET SON VERİLMELİDİR EĞİTİM CAMİASININ İÇİNDE ŞİDDET UYGULAYAN ÖĞRETMENLER İDARECİLER TEMİZLENMELİDİR VE MESLEKTEN DE İHRAÇ EDİLMELİDİR ŞİDDET UYGULAYANIN EĞİTİMİN İÇİNDE YERİ YOKTUR”

 2)FAZLA KORUMACI OLMAK: Kıymetli Kardeşlerim Çocuklarımıza merhamet ve şefkat adı altında yaptığımız bazı hatalar ve yanlışlar bulunmamaktadır bizler bunu yaparken iyilik yaptığımız sanıyoruz ya orada yanılıyoruz Çocuklarımıza gereğinden fazla özen göstermek yapmak istediklerini onun adına yapmak istediği şeyleri yapmasına izin vermemek aman o zarar görmesin yorulmasın diye çırpınmak çabalamak çocuğun bağımsız birey olmasını engeller Anne baba çocuklarının özel kalem müdürü değildir evet çocukları ödev yaparken imtihana hazırlanırken yanında otursun soru cevap yapsın ama ödevlerini veya çalışmalarını onun yerine veya adına yapmasın çocuk sorsun anne baba cevaplasın şeklinde olmalıdır

Çocuklarımıza karşı o kadar fazla korumacıyız ki onları sabah namazına dahi kaldırmıyoruz sebep aman çocuğumuzun uykusunu bölünmesin uykusuz kalmasın uyku düzeni bozulmasın peki sabahleyin çocuklarımız okullarına geç kalmasın diye sabah namazından bile evvel uyanıyoruz ve onları kaldırıyoruz sabah namazına mı gelince anne baba aile çocuğunu düşünür oldu 

Suudi Arabistanda çocukları bebekleri sabah namazı vakti girdiği zaman uyandırırlarmış güneş doğmadan evvel ayakta olsunlar neden diye sormuşlar sabah namazından sonra çocuklarımız uyumasın o bereketli zamanı değerlendirmesi için kaldırırlarmış ileride de çocuk o bereketli vakitlerde uyumasın diye çocukları bebekleri alıştırıyorlar onların çocuk eğitimine bakın birde bizim eğitime bakın Allah aşkına 

çocuk okula gitmeyecekse hayatta çocuğu yatan kaldırmayız aman uyusun ondan sonra 24 saatin 12 saatini yani yarısını veya daha fazlasını uyuyarak geçiriyor sonra çocuk muvaffak olamıyor uykunun da fazlası zarardır aynı zamanda haramdır sana günde 6 saat veya 8 saat veya 10 saat uyku yetiyor mu evet ise bundan fazlası hem zarardır hem haramdır kardeşlerim

Değerli Kardeşlerim şunu ifade etmek isterim ki biz çocuk eğitimden sınıfta kalmışız bilmiyoruz ve bilmediğimiz gibi de okuyup araştırıp öğrenmiyoruz aman canım ne olacak hele bir çocuk olsun öğreniriz dünya gelsin öğreniriz büyüsün öğreniriz okula başlasın öğreniriz diye diye gidiyor bizde eğitim maalesef Çocuklarımıza fazla korumacı davranmak çocukları beceriksiz bir hale getiriri becerileri gelişmez karar almayı öğrenemez sorgulamaktan kaçar her şeyi çocuğun adına yapmak onu ileride sorumsuz bir birey haline getirir 

Çocuklarımız bir gün karşımıza sorumsuz olarak çıkarsa bunun müsebbibi anne babadır neden zamanında çocuklarının her işini yaptığından çocuk sorumsuz oldu kolaycılık sahibi oldu Çocuklarının her işini yapan anne baba ileride çocuk sorumsuz olduğunda asla şikayet etme hakkı ve yetkisi yoktur

3)VAKİT AYIRMAMAK: Muhterem Kardeşlerim sözlerimin başında şunu ifade etmek istiyorum bizler anne baba olarak çocuklarımıza gerekli vakti ayırmıyoruz vakit ayırmadığımız için onlarla sağlıklı iletişim kuramıyoruz sorunlarını problemlerini bilmiyoruz ve sonra çıkıp bu çocuk bana bir şey anlatmıyor haberim yok deyip şikayet ediyoruz tamamen yanlış Biz televizyona telefona tablete bilgisayara ayırdığımız zamanın onda birini maalesef çocuklarımıza ayırmıyoruz 

Çocuklara zaman ayırmak için evvela bir şeylerle meşgul olmayacağız sıkılmadan oflamadan bir şeylerle uğraşmadan sırf zamanın belirli bir kısmını çocuklarımıza ayıracağız bunun çok iyi bir dinleyici olmamız lazım ki çocuklarımızı dinledikten sonra sorunlarını anlayalım kavrayalım ve çözebilelim 

Çocuklarımızı vakit ayırmadan anlamamız iletişim kurmamız ve yönlendirmemiz asla mümkün değildir Çocuklarınızı tanımak istiyorsanız onlara zaman ayırın

Kıymetli Dostlar Çocukları tanıyabilmemiz onlarla anlaşabilmemiz sağlıklı iletişim kurabilmemiz yaşadıkları hakkında doğru yönlendirebilmemiz için onlara vakit mutlaka ayırmalıyız ancak sosyalleşmek konusunda her ihtiyacını da karşılamayın arkadaşı biz olalım dostu biz olalım yareni biz olalım demeyelim çocuklarımız arkadaşlarıyla da zaman geçirsin arkadaşlarıyla geçireceği zamanda onun gelişiminde katkı sağlayacak çok büyük rol oynayacaktır 

Tüm vakitlerini anne babası ile geçiren çocuklarımız arkadaşlık kurma konusunda muvaffak olamayabilirler buna da azami derecede dikkat etmeliyiz  muvazeneyi iyi kurmalıyız ve yürütmeliyiz

4)CİDDİYETSİZ DAVRANMAK: Değerli Dostlar Çocuklarımızla iletişim kuramayışın üç temel sebebi vardır birincisi çocuklarımızı dinlemiyoruz ikincisi çocuklarımıza zaman ayırmıyoruz üçüncüsü de ciddiyetsiz davranıyoruz daha açıkça yazalım adam yerine çocuklarımızı koymuyoruz koymayınca da bu çocuklar büyüdüklerinde bizi dinlemiyor daha açık ifadeyle onlarda bizi adam yerine koymuyor ama biz bu duruma çözüm bulmak yerine şikayet ediyoruz yine çocuk eğitimini doğru bilmediğimizi gösteriyoruz 

Sevgi saygı muhabbet hoşgörü sadakat gibi kelimeler karşılık ifade eder tek taraflı sevgi olur mu olmaz tek taraflı sadakat olur mu olmaz tek taraflı saygı da olmaz değil mi? O zaman bizler anne baba olarak ne yapacağız çocuklarımızla karşılıklı iletişim halinde olacağız karar veren biz uygulatan da biz olmayacağız kararı ortak alacağız uygulayacak yetkiye biz sahip olacağız

Sevgili Kardeşlerim şunu asla unutmayalım anne baba öğretmen hoca toplumda önderdir örnek teşkil eder yeri farklıdır toplum için çok büyük anlamlar ifade eder bir anne baba da çocuğu için çok büyük önem arz eder ona doğru örnek olmak zorundayız ifademe dikkat edin doğru örnek olmalıyız demiyorum olmak zorundayız zorunluluğumuz var neden çocuk anne babanın kopyasıdır örneğidir timsalidir çocuk anne babadan ne görürse onu yapar sokakta gördüğünden etkilenmez ama anne babasının davranışından etkilenir Çocuk için anne baba bir sığınacak limandır duraktır bu şuurla hareket etmeliyiz Çocukları kendimizden kaçırırsak şeytana kul asker olacağını da unutmamakta fayda vardır diye düşünüyorum

Aziz Dostlar Çocuklarımızı ciddiye alacağız onlara zaman ayıracağız birlikte zaman geçireceğiz dinleyeceğiz fikirlerine destek vereceğiz çocuklara ciddiyetten uzak tavırlar sergilemek onun özgüvenini zedeler çocuklarımız birey olma yolunda yürürken en yakınında siz olduğunuz için size danıştığında onu dinlemez ciddiye almaz iseniz gerektiğinde de yönlendirmezseniz hayat boyunca hatalarının farkına varamayacaktır

5)SUÇLAMAK: Kıymetli Kardeşlerim çocuk eğitiminde veya yetiştirmede en fazla yaptığımız yanlış çocukları suçlamaktır kendimizi temize çıkarmak beraat ettirmek çocuğumuzu suçlayıp cezaya mahkum etmek Çocuklarımızı suçlamadan evvel durup düşünelim üzerimize düşen görevleri ve sorumlulukları tastamam zamanında harfiyen yerine getirdik mi? 

Çocuklarımız eğitim hayatlarında mutlaka başarılı da olacak başarısız da olacaktır bu doğaldır eğitimin içinde bir bireyin daima başarılı olması veya daima başarısız olması söz konusu olamaz başarılı olduğu zamanlar olduğu gibi başarısız olacağı zamanlarda olacaktır bu durum kaçınılmaz bir durumdur Örneklerle yazdıklarımızı izah etmeye gayret edelim İnşallah

Sevgili Dostlar Örneğin çocuğumuz okul hayatında başarısız derslerinde veya imtihanlarında muvaffak olamıyor sorunu öğrencide aramayacağız sorunu anne babalarda da arayacağız biz anne olarak baba olarak onlarla yeterince ilgilenebildik mi? diye kendimize sormalıyız

Gelelim başka bir hususa toplumumuzda çocuğu olan aileler çocuklarından kendi yapmadıkları bir çok büyük beklentinin içindeler kendileri kitap okumaz ama çocuk okusun ister kendi bilgisayarda telefonda oyun oynar çocuğunun ders çalışmasını ister kendi sigara içer bin bir türlü kumar oyunlarını oynar ama çocuğa gelince ortalığı ayağa kaldırır kendinde olmayanı çocuktan istemek bir nevi alay etmektir aileler çocuklarından hep kendi yapamadıklarını istiyorlar hal böyle olunca beklenti büyük ve yüksek oluyor beklenti büyük olunca hayal kırıklığı da büyük oluyor Küçük bir kıssa anlatalım İnşallah

“Hanefi mezhebinin kurucusu ve imamı olan imamı azam Ebu Hanife’ye bir aile geldi çocuklarıyla dediler ki ya imam bizim çocuğun filan şeye zaafı var ama biz onu vazgeçiremiyoruz sana getirdik şu çocuğa bir nasihat et diye buyurdular imamı azam Ebu Hanife onlara dönerek dedi ki bir hafta sonra aynı gün gelin aile şaşırdı koskoca imam bir şey söylemeden bizi gönderdi dediler 

bir hafta sonra tekrar Ebu Hanife’nin huzuruna vardılar İmamı azam çocuğu karşına aldı yavrucuğum artık bunu yeme dedi ve çocuk yemeyi kesti aile şaşırdı ya imam dediler biz onca laf ettik bizi dinlemedi sen bir cümle söyledin çocuk o zaafı olan yiyeceği yemeği kesti bunun hikmeti nedir diye sorunca İmamı Azam Ebu Hanife rahmetullahi aleyh bir hafta önce size geldiğiniz zaman aynı yiyeceği bende yiyordum size bir hafta sonra gelin dedim o arada o yiyeceği yemeyi bıraktım” diye cevap veriyor

Allah gani gani rahmet eylesin bizleri İmamı azam Ebu Hanife rahmetullahi aleyh’in şefaatına rabbim nail eylesin İnşallah

Bakınız imamı azamın yaptığına bir de bizim yaptığımıza çocuk sigara içiyor konuşmak yerine bir ton hakaret ediyoruz serseriden tutun daha neler neler söylüyoruz sonra da çıkıp çocuklarımızdan şikayet ediyoruz hakkımız mı var yetkimiz mi var hiç biri yoktur

ŞUNU SAKIN UNUTMAYIN ÇOCUK YETİŞTİRMEK DEMEK HAYATA İNSAN HAZIRLAMAK DEMEKTİR HAYATA İNSAN HAZIRLAYAN ONDAN ŞİKAYET ETMEZ SABIRLA ONU YETİŞTİRMEYE HAYATA HAZIRLAMAYA ÇALIŞIR HEM DÜNYASINA HEM DE AHİRETİNE GÜZEL BİR YATIRIM YAPMIŞ OLUR İNŞALLAH

HAYIRLA KALIN ALLAH’A EMANET OLUN 

GÜNÜNÜZ BEREKETLİ VE MÜBAREK OLSUN

ALLAH’IN SELAMI RAHMETİ BEREKETİ MAĞFİRETİ ÜZERİNİZE OLSUN

ARAŞTIRMACI İLAHİYATÇI EĞİTİMCİ YAZAR SALİH KEBAPÇI

Twitter.com /@Salihkebapcii  Salihkebap1@gmail.com